รู้หรือไม่ว่า...เบาหวานขึ้นตา หรือ โรคจอประสาทตาจากเบาหวาน (Diabetic Retinopathy) เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน ซึ่งส่งผลกระทบต่อจอประสาทตา ทำให้เส้นเลือดในจอประสาทตาเสื่อมสภาพ เกิดการรั่วของเลือดและสารต่าง ๆ ออกจากเส้นเลือด ส่งผลให้การมองเห็นแย่ลง และในระยะยาวอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นถาวรได้

สาเหตุของเบาหวานขึ้นตา

เบาหวานขึ้นตาเกิดจากการที่ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน ทำให้หลอดเลือดเล็ก ๆ ที่จอประสาทตาตาเสียหาย ทำให้เกิดการรั่วของเลือดหรือสารต่าง ๆ ออกเส้นเลือด เมื่อเวลาผ่านไป ความเสียหายเหล่านี้จะนำไปสู่ปัญหาการมองเห็นที่รุนแรงยิ่งขึ้น

เบาหวานขึ้นตาแบ่งออกเป็น 2 ระยะหลัก ได้แก่

• ระยะไม่รุนแรง (Non-Proliferative Diabetic Retinopathy - NPDR) ในระยะนี้เส้นเลือดในจอประสาทตาเริ่มผิดปกติและอาจเกิดการรั่วไหลของเลือดและสารต่าง ๆ ออกนอกเส้นเลือด แต่ยังไม่มีการสร้างเส้นเลือดใหม่
• ระยะรุนแรง (Proliferative Diabetic Retinopathy - PDR) ในระยะนี้ ร่างกายจะสร้างเส้นเลือดใหม่ในจอประสาทตาเพื่อชดเชย แต่เส้นเลือดเหล่านี้ไม่แข็งแรงและมีแนวโน้มที่จะเกิดการเปราะแตกง่ายและทำให้เลือดออกในวุ้นลูกตา

อาการของเบาหวานขึ้นตา

• ไม่มีอาการ
• มองเห็นภาพเบลอ , ภาพมัว
• เห็นเงาดำ , หยากไย่
• ภาพเบี้ยว
• สูญเสียการมองเห็น

ใครบ้างที่มีความเสี่ยงต่อโรคนี้? บุคคลที่มีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานขึ้นตา ได้แก่

• ผู้ป่วยเบาหวานทุกคน โดยเฉพาะกลุ่มที่ควบคุมน้ำตาลได้ไม่ดี
• หญิงตั้งครรภ์ ที่มีภาวะเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์
• ผู้ป่วยเบาหวานที่มีระยะเวลาเป็นโรคเบาหวานนาน
• ผู้ป่วยเบาหวานรวมกับโรคอื่น ๆ เช่นความดันโลหิตสูง

การป้องกันและรักษา

• การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่เป็นวิธีสำคัญที่สุดในการป้องกันเบาหวานขึ้นตา
• ควบคุมโรคร่วมอื่น ๆ เช่น ความดันโลหิตสูง
• ตรวจตาอย่างสม่ำเสมอ ผู้ป่วยเบาหวานควรตรวจตาอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้งเพื่อตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของจอตา
• การรักษาด้วยเลเซอร์ เพื่อลดการเกิดเส้นเลือดออกใหม่
• ฉีดยาเข้าวุ้นตา เพื่อรักษาจอประสาทตาหรือจุดรับภาพรวมจากเบาหวานขึ้นตา
• การผ่าตัดจอตา หากโรคเบาหวานขึ้นตามีความรุนแรง อาจต้องทำการผ่าตัดจอประสาทตา

โรคเบาหวานขึ้นตาเป็นโรคร้ายแรงที่สามารถป้องกันและรักษาได้ หากคุณเป็นโรคเบาหวาน การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ  และการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานขึ้นตาอย่างสม่ำเสมอ  เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยป้องกันไม่ให้สายตาของคุณสูญเสียการมองเห็น   ควบคุมเบาหวาน  ใส่ใจตรวจตา  แล้วสายตาของคุณจะสดใสตลอดไป

**********************************

บทความโดย แพทย์หญิง ภาวินี อมรพันธางค์  แพทย์ผู้ชำนาญการพิเศษ สาขาจักษุวิทยา โรงพยาบาลเวิลด์เมดิคอล